legenda o św aleksym tekst

Legenda o św. Aleksym rozpoczyna się wstępem (10 wersów) - apostrofa do Mesjasza z prośbą, o dar mądrości dla osoby mówiącej oraz wymazanie jej grzechów, aby była godna opowiadać o świętym. 1. W pierwszej części właściwej opowieści (w. 11-32) zaprezentowano rodzinę, Aleksego - ojca Eufamijana oraz matkę Aglijas. 2. To tylko legenda, ale coś jest na rzeczy, że nasze oczy bywają często na uwięzi i bez takiego ostrzegawczego dzwonka na przebudzenie nie dostrzegamy dobra, które mamy pod samym nosem. A skoro już mowa o św. Aleksym, to na koniec przywołajmy jeszcze dwa imiona, które pojawiają się w żywocie dzisiejszego patrona. Bohater „Legendy o św. Aleksym” Aleksy był właśnie do tego gotów. Z miłości do Boga poświęcił mu całe swoje życie. Wyrzekł się dóbr materialnych, by móc w pełni zasłużyć na wieczność. Dla św. Aleksego Bóg był wszystkim, to dla niego Aleksy umartwiał się, sprawiał sobie fizyczny ból, pozwalał by nim pomiatano. Św. Tak zaczyna się najstarsza polska wersja legendy o świętym Aleksym. Św. Aleksy był niezwykle popularny w średniowieczu. Realizował on ideał ascetyczno-pustelniczy. Dość powiedzieć, że przez 17 lat żył w ubóstwie, nierozpoznany przez nikogo w domu swoich bogatych rodziców. Więcej o św. • Legenda o św. Aleksym - streszczenie szczegółowe • Ideał świętego-ascety w Legendzie o św. Aleksym • Legenda o św. Aleksym - streszczenie krótkie • Legenda o świętym Aleksym - tekst utworu • Lament świętokrzyski • Kronika Galla Anonima • Rozmowa mistrza Polikarpa ze Śmiercią - opracowanie • Historyja o nomor kursi pesawat air asia dekat sayap. Święty Aleksy nigdy nie istniał. Jego postać zaczerpnęli z buddyjskich legend Indii ha­giografowie z Bliskiego Wschodu. W X w. opowieści o nim przybyły, za pośrednictwem Bizan­cjum, do Europy. W krótkim czasie zy­skały na kontynencie niesłychaną po­pularność, którą najlepiej wyraża ogrom utworów o świętym Aleksym lub ku jego czci. Stworzono wiele żywotów, kazań, pieśni i modlitw, pisanych za­równo po łacinie, jak i w językach na­rodowych, prozą lub wierszem – były to również dowody intensywnie rozwijają­cego się kultu tego świętego. Centrum tego kultu stał się wkrótce Rzym, a stamtąd przeniesiono go do Polski, w czym duże zasługi położył patron na­szej Ojczyzny i pierwszy nasz święty – Wojciech. Świadectwem jej popularno­ści jest zanotowany około potowy XV w. polski utwór wierszowany, zwany Le­gendą o świętym Aleksym. Złota legenda Najbardziej znanym zbiorem żywotów świętych jest Zło­ta legenda pióra włoskiego dominikanina, Jakuba z Voragine, napisana w II połowie XIII w. Zawiera ona niemal dwieście legend hagiograficznych o świętych czczonych w całej Europie. Jej popularność była ogromna, tłuma­czono ją na niemal wszystkie języki europejskie i wyda­wano wielokrotnie przez kilka wieków – pod względem liczby wydań przegrywa tylko z Biblią. Termin „legenda” oznacza w języku łacińskim to, co powinno zostać przeczytane. Okre­ślano tak pierwot­nie teksty przezna­czone do odczyta­nia podczas obrzę­dów (np. tzw. pa­sje, czyli literacki opis śmierci mę­czenników, odczy­tywany w rocznicę ich śmierci). Z cza­sem termin „legen­da” nabrał nieco innego znaczenia i zaczął oznaczać po prostu pełną cudów i niezwykło­ści opowieść, nie­koniecznie nawet z życia świętych. Home Sztuka, Kultura, KsiążkiJęzyk Polski blocked zapytał(a) o 20:55 Gdzie znajdę pełen tekst "Legendy o św. Aleksym"? Jak w tytule. Zaznaczam, że chodzi mi tu o KSIĄŻKĘ z pełnym tekstem legendy. 0 ocen | na tak 0% 0 0 Odpowiedz Odpowiedzi blocked odpowiedział(a) o 21:25 no dzięki, ale zależy mi na KSIĄŻCE w której jest ten tekst 0 0 Majuśśś odpowiedział(a) o 21:34 [LINK] wydaje mi się że w tej książce bedzie cały tekst 0 0 Majuśśś [Pokaż odpowiedź] Uważasz, że znasz lepszą odpowiedź? lub Legenda o świętym Aleksym to dzieło anonimowego autora będące przykładem średniowiecznej twórczości hagiograficznej. Polska wersja utworu powstała w piętnastym wieku. Na podrzucamy streszczenie wraz z opracowaniem tego niezwykle ważnego utworu. Przeczytaj albo posłuchaj. Legenda o świętym Aleksym - streszczenie lektury - posłuchaj podcastu. To materiał z cyklu DOBRZE POSŁUCHAĆ. Lektury szkolne To view this video please enable JavaScript, and consider upgrading to a web browser that supports HTML5 video Spis treściLegenda o świętym Aleksym: najważniejsze informacjeLegenda o świętym Aleksym: streszczenieLegenda o świętym Aleksym: opracowanieLegenda o świętym Aleksym: dla ambitnych „Legenda o świętym Aleksym” to utwór, którego polska wersja powstała w piętnastym wieku. Jest przekładem tekstów łacińskich opartych na średniowiecznej literaturze hagiograficznej, czyli opisującej żywoty świętych. Łączy dwa gatunki literackie: kazanie i poemat. Potwierdza to zresztą jego budowa, która składa się z trzech członów: części zapowiadającej, wezwania do Boga i właściwego opowiadania. Autor polskiego przekładu tej legendy jest anonimowy. Do dziś nie wiadomo, kto stworzył dzieło, choć spekuluje się, że autor był Polakiem pochodzącym z Mazowsza. Świadczy o tym rzekomo zawarty w utworze dialekt, o czym można się przekonać, oglądając jedyny zachowany rękopis. Jest on przechowywany w Bibliotece Jagiellońskiej. Może będziesz miał okazję tam zajrzeć. Głównym bohaterem utworu jest Aleksy. Opowieść o tym niezwykłym człowieku powstała w Syrii, gdzie praktykowano ascezę wśród pustelników i pątników. Nie wiesz, czym jest asceza? Nie szkodzi! Zostań z nami do końca i wysłuchaj albo przeczytaj opracowanie. Wszystko ci wyjaśnimy, a nawet więcej. Zbierzemy w całość najważniejsze fakty, żebyś mógł przyswoić niezbędny materiał w bardzo łatwy sposób. Legenda o świętym Aleksym: najważniejsze informacje „Legenda o świętym Aleksym” powstała w Syrii w czasach średniowiecza. Jest to epoka, która rozpoczęła się upadkiem Imperium Rzymskiego. Jeśli wierzyć źródłom, było to w roku czterysta siedemdziesiątym szóstym, ale w Polsce za początek średniowiecza uznaje się rok dziewięćset sześćdziesiąty szósty. Koniec epoki jest datowany na rok tysiąc czterysta dziewięćdziesiąty drugi, czyli czas, w którym Krzysztof Kolumb odkrywa Amerykę. Spróbuj zapamiętać te daty. Cechą charakterystyczną tej epoki było ogromne przywiązanie społeczeństwa do duchowieństwa. Osoby duchowne były tak samo ważne, jak cesarz. Miały wpływ nawet na sytuację polityczną danego kraju. Zamiłowanie ludzi do Boga i spraw duchowych sprawiło, że za język urzędowy wielu krajów uznano łacinę, a filozofia, kultura i sztuka miały charakter uniwersalny. Były po prostu wspólne. W czasach średniowiecza tworzono wiele utworów religijnych opisujących żywoty świętych. „Legenda o świętym Aleksym” to tylko jeden taki przykład. Równie popularną postacią był Franciszek z Asyżu, którego życie też będziesz omawiał na lekcjach. Akcja „Legendy o świętym Aleksym” toczy się na przełomie czwartego i piątego wieku w Rzymie. Czas obejmuje głównie życie bohatera: narodziny, ślub oraz tułaczkę po świecie, która zapoczątkowała jego żywot jako świętego. Najstarsza zachowana wersja tej opowieści pochodzi z roku tysiąc czterysta pięćdziesiątego czwartego. Jest polskim i nie całkiem kompletnym przekładem wersji łacińskiej, którą stworzył prawdopodobnie jeden z duchownych pochodzących z Mazowsza. Rękopis nie zawiera jednak opisu rozpaczy rodziny i pogrzebu Aleksego, co odtworzono później na podstawie innych przekazów. Utwór został napisany stylem wierszowanym, a dokładnie ośmiozgłoskowcem, którego cechy charakterystyczne przedstawimy w podsumowaniu. Jak wspominaliśmy chwilę temu, akcja „Legendy o świętym Aleksym” toczy się głównie w Rzymie. Jednak nie jest to jedyne miejsce, do którego przeniesie cię ta opowieść. Oczami wyobraźni będziesz mógł zobaczyć także Laodyceię, Morze Śródziemne oraz wybrzeże Syrii. Czas akcji przypada na przełom czwartego i piątego wieku naszej ery, kiedy na tronie zasiadał cesarz Arkadiusz, a swój pontyfikat sprawował papież Innocenty pierwszy. Poemat, bo takim gatunkiem literackim określono to dzieło, jest opowieścią o dziejach Aleksego – syna bogatego Rzymianina, który porzucił swoje dotychczasowe życie, aby wędrować po świecie i pomagać biednym. Po latach tułaczki wrócił co prawda do domu, ale choć żył jak nędzarz pod schodami ukochanych rodziców, do dnia śmierci nie przyznał się do swojej tożsamości. Pewien, że kostucha już niebawem się o niego upomni, postanowił opisać swoje życie. Dzień jego pogrzebu był serią dziwnych zdarzeń. Dzwony w rzymskich kościołach biły same, a chorzy przebywający koło ciała żebraka nagle zaczęli zdrowieć. W ten sposób potwierdzono jego świętość, co zresztą nie było jedynym takim przypadkiem w średniowieczu. Opowieści o Aleksym, jak go niektórzy nazywali – Człowieku bądź Mężu Bożym, obiegły cały świat. Historię żywota świętego wiele razy przekładano. Była znana nie tylko w Syrii, ale też w Serbii, Bułgarii, Francji i we Włoszech. Do Polski dotarła dopiero około dwunastego wieku. Świadczy o tym patronat Aleksego nad jednym z kolegiackich kościołów. Niektóre źródła podają jednak dopiero wiek piętnasty. „Legenda o świętym Aleksym” jest ściśle związana ze średniowieczną twórczością hagiograficzną, czyli pismami o charakterze religijnym, które opowiadały żywoty świętych. Budowa utworu jest specyficzna, ponieważ łączy w sobie cechy zarówno poematu, jak i kazania. Została skonstruowana w taki sposób, aby można było w niej wyodrębnić najbardziej interesujące dla czytelnika cechy charakteru świętego, takie jak skromność, ubóstwo, umartwianie się oraz pogardliwy stosunek do rzeczy ulotnych. Utwór charakteryzuje trzyczęściowy podział: na propositio, czyli zapowiedź poematu, invocatio będące wezwaniem do Boga oraz narratio, które jest właściwym opowiadaniem. Powtórzmy to raz jeszcze: propositio, invocatio i narratio. Twoi nauczyciele na pewno docenią, że pamiętasz takie szczegóły. Poza tym opowieść o świętym Aleksym została napisana ośmiozgłoskowcem, czyli popularnym w naszej poezji wierszem sylabicznym, bardzo często wiązanym w strofy. Jego budowę wykorzystywali inni twórcy tacy jak Mikołaj Rej, Jan Kochanowski czy Adam Mickiewicz. Wiersz sylabiczny był popularny również w średniowiecznej literaturze czeskiej i liryce łacińskiej. Jego format jest bardzo prosty. To ośmiozgłoskowy wers pozbawiony podziałów, z akcentem wyrazowym na samym końcu. Udało ci się zapamiętać pochodzenie i budowę „Legendy o świętym Aleksym”? Jeśli nie, nie przejmuj się. Przypomnimy to jeszcze raz na końcu opracowania. Czas teraz na dokładniejsze poznanie wybranych fragmentów. Legenda o świętym Aleksym: streszczenie Ważną częścią legendy jest inwokacja rozpoczynająca opowieść. Jest ona prośbą autora skierowaną do Mesjasza, aby ten pobłogosławił mu i dał należytą mądrość podczas opowiadania historii świętego. Dla ludzi żyjących w epoce średniowiecza takie prośby były bardzo istotne. Panowało bowiem przekonanie, że tylko Duch Święty może zapewnić łaskę oraz dać umiejętność wysławiania się. Modlitwa zapowiadająca to jednak dopiero początek tej niezwykłej historii. W początkowych wersach poznajemy rodziców Aleksego – matkę Aglijas i ojca Eufamijana. Mieszkają oni w Rzymie – mieście, które jest pełne symboli religijnych i stanowi dużą wartość dla Kościoła. Posiadany przez nich dwór jest pełen bogactw, ale nawet troska o biedotę i sieroty nie jest w stanie ukoić ich bólu z powodu braku dziecka. Aglijas jest uważana za bezpłodną. Mimo żalu w sercu, żyją zgodnie i szczęśliwie, prosząc Boga, aby ten pozwolił im cieszyć się rodzicielstwem. Żarliwe modły zostają wysłuchane i żona Rzymianina zachodzi w ciążę. Rodzi się im syn – Aleksy. Niesamowite, prawda? Udało się, mimo braku nadziei, ale to jeszcze nie koniec opowieści. Postaraj się zapamiętać imiona pierwszych bohaterów: Aglijas – mama Aleksego i Eufamijan – ojciec. Oczywiście jest też Aleksy, główny bohater, którego narodziny są dla rodziców prawdziwą niespodzianką. Jego dzieciństwa nie będziemy ci opowiadać, tylko od razu przeskoczymy do czasów młodości tego niezwykłego człowieka. Aleksy ma dwadzieścia cztery lata. Jest młody, ale za namową ojca zgadza się poślubić córkę cesarza – księżniczkę Famijanę. Choć do ożenku i związanej z tym odpowiedzialności mu daleko, nie umie się sprzeciwić woli ojca. Ślub Aleksego to w Rzymie bardzo duże wydarzenie. Błogosławieństwa parze udziela nie tylko cesarz, lecz sam papież Innocenty. Zapowiada się gorąca noc poślubna, ale wydarzeń, które mają zaraz nastąpić, nikt nie jest w stanie przewidzieć. Aleksy nie chce zakładać rodziny. Jego marzeniem jest życie w czystości i służba Bogu. Oczywiście nie mówi tego rodzicom, bo boi się ich reakcji. Zwraca żonie pierścień, który otrzymał w dniu ślubu, opowiada o swoich zamierzenia, a potem pakuje nieco rzeczy i znika. Famijana zdąży mu jeszcze przyrzec, że będzie się troszczyć o biednych i szanować starszych oraz tak jak mąż – służyć Bogu. Smutne, prawda? Wyobraź sobie, jak musiała się czuć dziewczyna porzucona w noc poślubną. Tułaczka Aleksego to kolejny fragment legendy, który będziesz omawiał na lekcjach. Spróbuj zapamiętać co nieco z podróży młodego Rzymianina. Aleksy odszedł, co spowodowało ogromny smutek wśród jego najbliższych. Tuż po zejściu z okrętu, którym odpłynął, rozdał zabrany wcześniej majątek ubogim, a sam postanowił żyć skromnie, wyrzekając się wszelkich dóbr. Poza tym modlił się gorliwie. Robił to nawet wtedy, gdy bramy kościoła były dla niego zamknięte, a mróz dawał o sobie znać bardziej, niż zazwyczaj. Któregoś dnia, gdy zupełnie się tego nie spodziewał, Matka Boska zeszła z obrazu i zaprosiła go do środka. Wieść o cudzie, który go spotkał, rozniosła się dzięki słudze kościelnemu. Ponieważ nie umiał on trzymać języka za zębami, Aleksy stał się sławny, mimo że sam tego nie chciał. Postanowił opuścić Laodyceię i wrócić do Syrii, gdyż odnaleźli go słudzy ojca, a nie chciał nikomu zdradzić swej tożsamości. Na szczęście nie został rozpoznany i mógł udać się dalej w swoją wędrówkę. Nie podróżował jednak zbyt długo, ponieważ los przywiał go z powrotem do Rzymu. Postanowił wrócić na dwór ojca, lecz w dość osobliwej formie. Zamieszkał jak żebrak pod schodami zrozpaczonych rodziców. Przez szesnaście lat, czyli aż do swojej śmierci, żył w poniżeniu, nierozpoznany przez bliskich. Ostatnim ważnym dla ciebie fragmentem jest choroba i śmierć Aleksego. Znajomość tego kawałka umożliwi ci zrozumienie, dlaczego nasz bohater został świętym. Złe traktowanie Aleksego mocno odbiło się na jego zdrowiu. Wiedział, że choruje i nie ma dla niego ratunku, dlatego, dopóki był przytomny, pisał historię swojego życia, aby stała się przykładem dla innych. Gdy zmarł, kartka z opisem żywota była w jego dłoni, ale nie można było jej wyjąć. Nikt nie wiedział, że mogła to zrobić tylko jego żona. Śmierć Aleksego zapoczątkowała serię dziwnych zdarzeń. Samoczynnie bijące w Rzymie dzwony kościelne nie były jedynym znakiem świętości żebraka. Liczne uzdrowienia osób przebywających przy ciele Rzymianina ostatecznie to potwierdziły. Pożegnalny list z jego ręki wyciągnęła Famijana. Dzięki niemu odkryto prawdziwą tożsamość świętego, a jego historia obiegła cały świat. To już koniec streszczenia fragmentów tej niezwykłej legendy, ale nie naszego opracowania. Teraz je utrwalimy, żebyś mógł przyswoić sobie najważniejsze fakty. Legenda o świętym Aleksym: opracowanie Z pewnością zdołałeś zapamiętać, że „Legenda o świętym Aleksym” to poemat oparty na twórczości hagiograficznej, który został napisany ośmiozgłoskowcem, czyli wierszem typowym dla dzieł średniowiecznych. Charakterystyczną cechą tego utworu jest narracja trzecioosobowa z nielicznymi epitetami, które nie mają wpływu na całokształt wiersza ani jego symbolikę. Głównym bohaterem legendy jest Aleksy – chłopak pochodzący z bogatej rzymskiej rodziny. Syn Aglijas i Eufamijana, pomimo posiadania żony i wszelkich dóbr materialnych, w wieku dwudziestu czterech lat postanowił służyć Bogu i prowadzić skromne żebracze życie. Wbrew pozorom nie jest bohaterem tragicznym. Był człowiekiem godnym podziwu i prawdziwym wzorem do naśladowania. W epoce średniowiecza jego osoba była bardzo popularna, ponieważ uważano, że życie doczesne jest tylko przygotowaniem do lepszego życia po śmierci. Pamiętaj, że Aleksy to typ średniowiecznego ascety, czyli człowieka żyjącego w ubóstwie i zgodnie z naukami zawartymi w Piśmie Świętym. Miał lekceważący stosunek do dóbr materialnych, potępiał ludzi pazernych na bogactwo. Był też pełen pokory i siły. Przebywając przez szesnaście lat na progu rodzinnego domu i żyjąc jak żebrak, nie zdradził swojej tożsamości. Ponadto uciekał od popularności, jaką przyniosła mu jego świętość. Stosunek Aleksego do życia to klasyczny przykład ars moriendi, czyli sztuki umierania, gdzie śmierć jest swojego rodzaju wybawieniem i przepustką do lepszego świata. Legenda o świętym Aleksym: dla ambitnych „Legendy o świętym Aleksym” nigdy nie zekranizowano, dlatego nie możesz obejrzeć tej niesamowitej historii w całości. Jeśli chciałbyś zobaczyć, jak wyglądało życie ascetów, odszukaj film dokumentalny o świętym Franciszku z Asyżu w reżyserii Krzysztofa Łukaszewicza. Możesz też sięgnąć po wersje fabularne. Jedna jest z roku tysiąc dziewięćset osiemdziesiątego dziewiątego, a druga z dwa tysiące drugiego. W tej nowszej grają znakomici aktorzy, między innymi Mickey Rourke i Helena Bonham Carter. Film otrzymał Złotą Palmę i nagrodę Davida di Donatello za najlepszą scenografię. Zresztą historia Franciszka z Asyżu przyda ci się do kolejnej lektury. playpausemuteunmuteAutor nieznany, Legenda o św. Aleksym Czyta Masza Bogucka, reż. Grzegorz Dondziłło Dofinansowano ze środków: Priorytet 4 Udostępnienie publikacji w formatach cyfrowych w ramach Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa. Update Required To play the media you will need to either update your browser to a recent version or update your Flash plugin. Aleksy należy do grona świętych wspólnych chrześcijaństwu wschodniemu i zachodniemu, ponieważ jego kult rozpowszechnił się przed podziałem na kościół rzymskokatolicki i cerkiew prawosławną. Do literatury hagiograficznej, popularyzującej jeden z głównych średniowiecznych wzorów osobowych: świętego-ascety, opowieść o życiu św. Aleksego weszła w Europie już w X w., jednak legenda źródło swoje miała w Bizancjum, przywędrowała z kościoła w opracowanie żywota św. Aleksego pochodzi z XV w. Rękopis znajduje się Bibliotece Jagiellońskiej w Krakowie. Staropolszczyzna tekstu zawiera liczne dialektyzmy też:MotywyInformacje o utworze Język utworu Legenda zawiera wiele wyrazów i zwrotów dziś już nieużywanych, które nazywamy archaizmami językowymi. W zależności od tego, w jakim dziele językoznawstwa zaszły zmiany, wyróżniamy następujące rodzaje archaizmów: leksykalne (leksyka to zasób wszystkich słów w danym języku), np.: rucho – odzież; ondzie – tam; a ponieważ te słowa już w języku polskim nie funkcjonują, dlatego nazywamy je archaizmami leksykalnymi;fleksyjne (fleksja to dział językoznawstwa zajmujący się odmiana wyrazów), np.: raczy – racz; karmi – karm;fonetyczne (fonetyka to dział językoznawstwa, zajmujący się brzmieniem i sposobem wymawiania wyrazów), np.: zwon – dzwon; barzo – bardzo;składniowe (składnia to dział językoznawstwa, zajmujący się budową wypowiedzeń), np.: w lepsze czasy przygodził – nadawał się do czegoś lepszego;semantyczne (semantyka to dział językoznawstwa, zajmujący się znaczeniem wyrazów), np.: dziać – dawać imię; panosza – giermek; Gatunek literacki Legenda to średniowieczny gatunek epicki pisany prozą lub wierszem. To utwór hagiograficzny (hagiografia – żywotopisarstwo świętych) opisujący pełne męki i cudów życie świętych. Każda legenda hagiograficzna miała określona budowę: prolog – wypowiedź autora wyjaśniająca cel opisywania życia bohatera;opis narodzin świętego;cudowne dzieciństwo;doskonalenie cnót w miarę wzrastania;małżeństwo, z ulubionym motywem ślubów czystości;ucieczka z domu (opisy cudownych zdolności świętego i nadprzyrodzone zjawiska);znoszenie prześladowań;świątobliwe życie;śmierć, której towarzyszą różne cuda;czasem dodawano informacje o cudach wokół relikwii (w legendzie o Aleksym tego zabrakło) Dzieła propagujące wzorce osobowe nazywają się utworami parenetycznymi. Interpretatorów tekstów o świętych nazywamy egzegetami.

legenda o św aleksym tekst